Το γλωσσάρι της φοροδιαφυγής – Η ευρωπαϊκή οδηγία για τη φοροαποφυγή που τίθεται σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2019

Τι είναι οι φορολογικές αποφάσεις, υπάρχει διαφορά μεταξύ φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής, τι σημαίνουν όλοι αυτοί οι τεχνικοί όροι που περιλαμβάνονται στην προτεινόμενη νομοθεσία της ΕΕ;

Φοροαποφυγή

Η φοροαποφυγή, χρησιμοποιεί νομικά μέσα με στόχο τη μείωση τη μείωση της φορολογητέας ύλης. Η ευρωπαϊκή οδηγία για τη φοροαποφυγή ((ΕΕ) 2016/1164) τίθεται σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2019.

Εταιρική φοροαποφυγή: η καταπολέμηση του “εταιρικού φορολογικού σχεδιασμού”

Μέτρα για την καταπολέμηση των πιο κοινών πρακτικών φοροαποφυγής, συζητά η ολομέλεια του ΕΚ την Τρίτη, 7 Ιουνίου, ενώ οι προτάσεις του ΕΚ τίθενται προς ψηφοφορία την Τετάρτη, 8 Ιουνίου. Στο γράφημα θα βρείτε πληροφορίες για για τη νομοθεσία εταιρικών φορολογικών συντελεστών και των αντίστοιχων φορολογικών εσόδων στα κράτη μέλη.

Η οδηγία

Η οδηγία βασίζεται στην αρχή ότι οι φόροι πρέπει να πληρώνονται στο μέρος που γίνονται τα κέρδη. Αποτελείται από έξι βασικά μέτρα για την καταπολέμηση του επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού, ενώ προτείνει τη δημιουργία κοινών ορισμών όρων, όπως “μόνιμη εγκατάσταση”, “φορολογικοί παράδεισοι” και “ελάχιστοι οικονομική ουσία”. Το πρόβλημα με αυτούς τους όρους σήμερα είναι, ότι με τον τρόπο που είναι διατυπωμένοι είναι ανοιχτοί σε διαφορετικές ερμηνείες.

Η οδηγία αποτελεί απάντηση της ΕΕ, στο σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για την αντιμετώπιση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών. (Δείτε την οδηγία ((ΕΕ) 2016/1164) εδώ)

Η θέση του ΕΚ

Η επιτροπή Οικονομικών ψήφισε στις 24 Μαΐου, οδηγία με την οποία καλωσορίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο εισηγητής του ΕΚ Ουγκ Μπαγιέ (Σοσιαλιστές, Βέλγιο), δήλωσε μετά την ψηφοφορία “είναι αδιανόητο να ζητήσεις για πάντα περισσότερες προσπάθειες από τους εργάτες, του συνταξιούχους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ την ίδια στιγμή οι εύποροι και οι πολυεθνικές αποφεύγουν να συνεισφέρουν δίκαια τους φόρους που τους αναλογούν”.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θέλει να περιορίσει τον εσωτερικό δανεισμό, που είναι ένας από τους πιο κοινούς τρόπους για το πώς οι εταιρείες παρουσιάζουν χαμηλά κέρδη, προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή φόρων. Οι ευρωβουλευτές στηρίζουν αυστηρότερα όρια για την αφαίρεση των τόκων.

Έκπτωση τόκων

Σε ένα βαθμό είναι το ισοδύναμο των εταιρειών για τους τόκους των στεγαστικών δανείων, όπως όταν κάποιος που έχει λάβει στεγαστικό δάνειο μπορεί να το αφαιρέσει από το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα του.

Πώς λειτουργεί για τις πολυεθνικές; Μια ομάδα που βρίσκεται στην ΕΕ, ιδρύει θυγατρική με χαμηλή φορολογική δικαιοδοσία και η θυγατρική της δίνει πίσω ένα δάνειο που έρχεται με “φουσκωμένα” επιτόκια. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία που εδρεύει στην ΕΕ πρέπει να πληρώσει μεγάλα ποσά σε τόκους. Αυτοί οι τόκοι συνήθως μπορούν να αφαιρεθούν από το φορολογητέο εισόδημα. Μετά την καταβολή των τόκων η εταιρεία αυτή που εδρεύει στην ΕΕ έχει ελάχιστο ή καθόλου κέρδος, σε αυτό το καταβληθέν ποσό των φόρων είναι ελάχιστο και τα χρήματα παραμένουν μέσα στην εταιρεία.

Η ΕΕ θέλει να περιορίσει το ποσό των τόκων που ο φορολογούμενος δικαιούται να μην πληρώσει σε ένα φορολογικό έτος. Έτσι θα αυξηθεί το ποσό των καταβληθέντων φόρων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην πρόταση της λέει ότι δεν πρέπει να επιτραπεί στις επιχειρήσεις να αφαιρούν περισσότερο από 30% των αποδοχών τους, ενώ οι ευρωβουλευτές λένε ότι πρέπει να μειωθεί στο 20% ή στα 200.000 ευρώ, ανάλογα ποιό από τα δύο είναι μεγαλύτερο.

Φοροδιαφυγή

Φοροδιαφυγή είναι η παράνομη και εσκεμμένη ενέργεια με στόχο να πληρωθούν λιγότεροι ή καθόλου φόροι.

Φορολογικοί παράδεισοι

Οι φορολογικοί παράδεισοι είναι χώρες ή περιοχές, όπου ξένες εταιρείες ή ιδιώτες, πληρώνουν λίγους ή καθόλου φόρους. Οι χώρες αυτές προκειμένου να προσελκύσουν επενδυτές δεν διαθέτουν οποιαδήποτε στοιχεία σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο έδαφός τους.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην έκθεσή που συνέταξε, με αφορμή το σκάνδαλο με τα έγγραφα του Παναμά, ζήτησε τη δημιουργία μαύρης λίστας με χώρες που αποτελούν φορολογικοί παράδεισοι. Η λίστα αυτή συντάχθηκε τελικά στις αρχές του 2018 από το Συμβούλιο, το οποίο ωστόσο δεν συμπεριέλαβε 8 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Παναμά, για τις οποίες υπάρχουν βάσιμα στοιχεία ότι αποτελούν φορολογικοί παράδεισοι.

Φορολογική απόφαση

Φορολογική απόφαση είναι μια γραπτή δήλωση που εκδίδεται από τη φορολογική αρχή και καθορίζει πώς θα πρέπει να υπολογίζεται η φορολογία στις επιχειρήσεις αλλά και ποιές φορολογικές διατάξεις θα χρησιμοποιούνται. Οι αποφάσεις αυτές είναι νόμιμες αλλά μπορεί , σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, να περιέχουν κρατικές ενισχύσεις και ως εκ τούτου υπάγονται σε έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ηθική των φορολογικών αποφάσεων μπορεί να αμφισβητηθεί από τους φορολογούμενους, σε περιπτώσεις που πολυεθνικές έχουν μικρότερο φορολογικό βάρος από ό, τι άλλοι.

Κοινή βάση φορολογίας επιχειρήσεων

Η κοινή βάση φορολογίας επιχειρήσεων, είναι πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από τον Μάρτιο του 2011, που προς το παρόν βρίσκεται σε αναμονή από τις κυβερνήσεις. Με αυτό τον κανόνα οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν ενιαία φορολογική δήλωση για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους στην ΕΕ, σε μία φορολογική υπηρεσία. Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν το δικαίωμα να καθορίζουν το δικό τους συντελεστή φορολογίας εταιρειών.

Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών (BEPS)

Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών, είναι οι φορολογικές στρατηγικές που εκμεταλλεύονται κενά στην αρχιτεκτονική του διεθνούς φορολογικού συστήματος και στρέφουν τα κέρδη σε μέρη όπου υπάρχει μικρή ή καθόλου οικονομική δραστηριότητα ή φορολογία, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ελάχιστοι ή καθόλου εταιρικοί φόροι.

Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας

Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας (IP). Ορισμένες χώρες της ΕΕ προσφέρουν φορολογική απαλλαγή για διπλώματα ευρεσιτεχνίες, προκειμένου να δώσουν ώθηση στην καινοτομία και να προσελκύσουν εταιρείες τεχνολογίας. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα που συμπεριλαμβάνουν δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή άδεια πνευματικής ιδιοκτησίας, δικαιούνται να πληρώνουν χαμηλότερους φόρους.

Το ΕΚ υπενθυμίζει συχνά ότι η σύνδεση ανάμεσα στο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και στην έρευνα και την ανάπτυξη, είναι τεχνητή, καθώς οι εταιρείες χρησιμοποιούν την έκπτωση που τους προσφέρεται για να εφαρμόσουν επιθετικούς φορολογικούς σχεδιασμούς. Η έκθεση της ειδικής επιτροπής του ΕΚ λέει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να απαγορεύει την κατάχρηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και να καταλήξει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Ο δικαιούχος μιας εταιρείες ή ενός νομικού προσώπου μπορεί να κρύβεται πίσω από μια σειρά εικονικών εταιρειών. Αυτό σημαίνει έλλειψη διαφάνειας. Ποιός έχει πραγματικό κέρδος; Ποιός υποδεικνύει τις δράσεις της εταιρείας;

Το ΕΚ έχει ήδη διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργούν κεντρικά μητρώα με πληροφορίες για τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρειών. Τα μητρώα είναι ανοιχτά σε αρχές και άτομα με έννομο συμφέρον, όπως για παράδειγμα οι δημοσιογράφοι. Ο νέος κανόνας πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι τις 26 Ιουνίου 2017.

Προτεραιότητα του ΕΚ  ο αγώνας για δίκαιη φορολογία

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής αποτελεί βασική προτεραιότητα για το ΕΚ. Σύντομα, οι ευρωβουλευτές θα δημιουργήσουν ειδική επιτροπή προκειμένου να διερευνήσουν κακοτεχνίες στον τομέα της φορολογίας.

Ο ρόλος του ΕΚ σε ζητήματα φορολογίας είναι συμβουλευτικός. Οι ευρωπαϊκοί νόμοι υιοθετούνται από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο, με ομοφωνία.