Τι αποκαλύπτει το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ – Πότε είναι ύποπτες οι καταθέσεις – Πώς ελέγχονται

Οι έλεγχοι των τραπεζικών καταθέσεων των φορολογουμένων αποτελούν κεντρική προτεραιότητα για το 2021, όπως αποκαλύπτει το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ για το τρέχον έτος.

Το σχέδιο εστιάζει στη διενέργεια δεκάδων χιλιάδων φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων σε όλη την οικονομική δραστηριότητα, αλλά βασικός μοχλός κάθε μορφής ελέγχου είναι ο έλεγχος των τραπεζικών λογαριασμών των ελεγχόμενων.

Εκτός από τους γενικούς ελέγχους επί των τραπεζικών καταθέσεων, θα πραγματοποιηθεί και το άνοιγμα 630 τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίοι σχετίζονται με σοβαρές υποθέσεις φοροδιαφυγής.

Ειδικότερα, στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ για το 2021 αναφέρεται σχετικά ότι μέσα στους στόχους είναι και η «διενέργεια τουλάχιστον 630 υποθέσεων ερευνών φοροδιαφυγής από τις ΥΕΔΔΕ που σχετίζονται με ανοίγματα τραπεζικών λογαριασμών, επεξεργασίες κατασχεμένων στοιχείων και αρχείων, κυκλώματα έκδοσης και λήψης εικονικών φορολογικών στοιχείων, επεξεργασίας ψηφιακών αρχείων, ηλεκτρονικό εμπόριο κλπ.».

Πρόκειται για τη… special φοροδιαφυγή που διενεργείται από κυκλώματα τα οποία χρησιμοποιούν εξελιγμένες μεθόδους και εντοπίζονται δύσκολα. Ωστόσο, με το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών, η διαδικασία εντοπισμού διευκολύνεται σημαντικά.

Όλες οι καταθέσεις στο στόχαστρο

Ωστόσο οι έλεγχοι των τραπεζικών καταθέσεων δεν περιορίζονται μόνο στις συγκεκριμένες κατηγορίες, αλλά ο αριθμός των συγκεκριμένων ελέγχων είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των ελέγχων των τραπεζικών και γενικά των χρηματοοικονομικών λογαριασμών.

Στόχος είναι ο εντοπισμός φοροδιαφυγής, μέσα από αδήλωτα εισοδήματα, εφόσον αυτά «περνάνε» μέσα από το τραπεζικό σύστημα.

Τους ελέγχους διενεργεί το «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών» το οποίο είναι συνδεμένο με τα αρχεία των τραπεζών. 

Εφόσον ο Χ φορολογούμενος ελέγχεται από τις φορολογικές αρχές για φοροδιαφυγή, μέσω του «Big Brother» των τραπεζικών λογαριασμών, αναζητούνται στοιχεία για τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του.

Τα στοιχεία διασταυρώνονται με εκείνα των φορολογικών δηλώσεων και αν προκύπτουν διαφορές ο υπόχρεος, καλείται για εξηγήσεις. Στην περίπτωση που, ο ελεγχόμενος δεν πείσει τους ελεγκτές για τη νομιμότητα προέλευσης των χρημάτων που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του, τότε, το ποσό φορολογείται ως κέρδος από επιχειρηματική  δραστηριότητα.

Εκτός του φόρου επιβάλλονται πρόστιμο, προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής εάν αφορά σε προηγούμενα έτη, και φυσικά ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Στις περιπτώσεις το «χαράτσι» της Εφορίας για αδήλωτες καταθέσεις ξεπερνάει το 50% των ποσών και συνήθως κυμαίνεται από το 65% – έως και πάνω από το 90%, ανάλογα με την παλαιότητα.

Πότε είναι ύποπτες οι καταθέσεις

Σε ότι αφορά στον έλεγχο των τραπεζικών καταθέσεων, η ΑΑΔΕ επισημαίνει ότι η προσαύξηση της περιουσίας που προκύπτει από τον έλεγχο τραπεζικών λογαριασμών πρέπει να τεκμηριώνεται επαρκώς, καθόσον αναλήψεις / καταθέσεις μπορεί να αφορούν συναλλαγές-κινήσεις που δεν συνιστούν κατ’ ανάγκη φορολογητέο εισόδημα.

Έτσι, περαιτέρω μεταφορές χρηματικών ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών εξετάζονται και διερευνάται ο λόγος που πραγματοποιήθηκαν οι συναλλαγές μεταφοράς των ποσών αυτών αφού προσκομίσει ο φορολογούμενος τα σχετικά έγγραφα.

Δηλαδή το θέμα που πρέπει να εξετάζεται, δεν είναι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ ανάληψης και κατάθεσης στον ίδιο ή άλλο τραπεζικό λογαριασμό, αλλά αν τα αναληφθέντα ποσά υπερκαλύπτουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή λοιπών δαπανών, έτσι ώστε να μην δικαιολογούνται μεταγενέστερες καταθέσεις ίσου ή άλλου ποσού στον  ίδιο ή άλλο λογαριασμό.

Σ’ αυτήν την περίπτωση μπορεί να αποδειχθεί και να τεκμηριωθεί από τον έλεγχο ότι, οι συγκεκριμένες αναλήψεις που έγιναν από τον φορολογούμενο από έναν ή περισσότερους λογαριασμούς δαπανήθηκαν για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων ή λοιπών δαπανών οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί εφικτή η επανακατάθεση των ποσών αυτών σε ίδιους ή άλλους λογαριασμούς.

Επιπλέον, σημειώνει η ΑΑΔΕ, ο έλεγχος κρίνει και τεκμηριώνει εάν πρόκειται ή όχι για «πρωτογενείς καταθέσεις», δηλαδή για ποσά που προέρχονται από άγνωστη ή μη διαρκή ή μη σταθερή πηγή ή αιτία και δεν προέρχονται από αναλήψεις από άλλους τραπεζικούς λογαριασμούς.

Έκπτωση φόρου στο 40% των δαπανών για ανακαίνιση ή επισκευή κτιρίου, που πραγματοποιήθηκε από το 2020 μέχρι τώρα ή πρόκειται να γίνει έως και τα τέλη του 2022 δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων, σύμφωνα με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που υπεγράφη χθες (22/4). 

Συγκεκριμένα, προβλέπεται έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, των δαπανών για τη λήψη υπηρεσιών οι οποίες σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων και πραγματοποιούνται από 1.1.2020 έως και 31.12.2022. Σύμφωνα με την ΚΥΑ  η έκπτωση θα κατανέμεται ισόποσα σε περίοδο τεσσάρων ετών και θα ανέρχεται σε ποσοστό 40% του ύψους των επιλέξιμων δαπανών για τη λήψη των παραπάνω υπηρεσιών, με ανώτατο συνολικό όριο δαπανών για τα έτη 2020, 2021 και 2022 τα 16.000 ευρώ. Το μέγιστο ποσό έκπτωσης διαμορφώνεται, συνεπώς, συνολικά στα 6.400 ευρώ.

Για τον υπολογισμό της έκπτωσης λαμβάνονται υπόψη μόνο οι δαπάνες για τις εργασίες και όχι τα έξοδα για τις προμήθειες υλικών. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να ισχύσει η έκπτωση είναι η απόδειξη των δαπανών με νόμιμα παραστατικά και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες κάρτες, υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής) ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Οι επιλέξιμες δαπάνες θα πρέπει να μην έχουν εκπέσει ως δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα επιχειρηματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, το μέτρο καλύπτει κτίρια τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων ή άλλα προγράμματα ή δράσεις επιχορήγησης.

Οι δικαιούχοι 

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, που υπεγράφη από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, τον υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο και τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) Γιώργο Πιτσιλή:

Δικαιούχοι της έκπτωσης από τον φόρο εισοδήματος είναι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας στο κτίριο στο οποίο πραγματοποιούνται οι επιλέξιμες δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης. Επίσης, δικαιούχοι είναι και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν δικαίωμα ψιλής κυριότητας επί του ακινήτου, με την προϋπόθεση να το χρησιμοποιούν είτε ως κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία, είτε ως έδρα ή υποκατάστημα για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς τους.

Στις παραπάνω περιπτώσεις δικαιούχος της μείωσης είναι μόνο το πρόσωπο στο όνομα του οποίου εκδίδεται το σχετικό παραστατικό.
Εάν οι δαπάνες αφορούν κοινόχρηστους χώρους κτιρίου, ο διαχειριστής της πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών εξοφλεί ηλεκτρονικά τις δαπάνες και αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που θα χορηγείται από τον διαχειριστή.

Οι επιλέξιμες δαπάνες 

Οι επιλέξιμες ενεργειακές δαπάνες αφορούν τη λήψη υπηρεσιών για τα ακόλουθα:

• Τοποθέτηση θερμομόνωσης
• Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων
• Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων, ώστε το κτίριο να καθίσταται πλήρως λειτουργικό
• Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης
• Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα
•  Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
• Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
• Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας.

Οι επιλέξιμες λειτουργικές-αισθητικές δαπάνες αφορούν τη λήψη υπηρεσιών για τα ακόλουθα:

• Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης
• Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης
• Συντήρηση/επισκευή στέγης
• Επισκευή τοιχοποιίας/Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων
• Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης
• Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα
• Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων
• Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων.