Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι ευρωπαϊκές αρχές προστασίας των καταναλωτών καλούν την Airbnb να ευθυγραμμίσει τους όρους και τις προϋποθέσεις της με τους κανόνες της ΕΕ για τους καταναλωτές και να παρουσιάζει τις τιμές της με διαφάνεια.
Η κ. Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, δήλωσε: «Όλο και περισσότεροι καταναλωτές κάνουν κράτηση για το κατάλυμα των διακοπών τους μέσω διαδικτύου και ο τομέας αυτός έχει προσφέρει πολλές νέες ευκαιρίες στους παραθεριστές. Όμως το να είσαι δημοφιλής δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ για τους καταναλωτές. Οι καταναλωτές πρέπει να καταλαβαίνουν εύκολα γιατί και πόσο πρέπει να πληρώσουν για τις υπηρεσίες και να έχουν δίκαιους κανόνες, π.χ. σε περίπτωση ακύρωσης της κράτησης από τον ιδιοκτήτη. Περιμένω από την Airbnb να εφαρμόσει γρήγορα τις σωστές λύσεις.»
Η σημερινή παρουσίαση των τιμών και ορισμένοι όροι της εταιρείας δεν συμμορφώνονται με την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων και τον κανονισμόγια τη διεθνή δικαιοδοσία σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Για τον λόγο αυτό, οι ευρωπαϊκές αρχές προστασίας των καταναλωτών και η Επιτροπή ζήτησαν από την Airbnb να κάνει μια σειρά από αλλαγές.
Η εταιρεία έχει προθεσμία μέχρι τα τέλη του Αυγούστου για να υποβάλει τις προτάσεις της. Ύστερα από την υποβολή προτάσεων από την Airbnb για την επίλυση των προβλημάτων αυτών, η Επιτροπή και οι ευρωπαϊκές αρχές προστασίας των καταναλωτών θα εξετάσουν τις προτεινόμενες αλλαγές. Εάν αυτές δεν κριθούν ικανοποιητικές, ενδέχεται να ληφθούν μέτρα επιβολής της νομοθεσίας έναντι της Airbnb.
Διαφάνεια των τιμών και άλλες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές
Η παρουσίαση των τιμών από την Airbnb, καθώς και η διάκριση μεταξύ ιδιωτικών και επαγγελματικών παρόχων καταλυμάτων, αυτή τη στιγμή δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας, και ιδιαίτερα με την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Η Airbnb θα πρέπει:
- να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τις πληροφορίες σχετικά με τις τιμές από την αρχική αναζήτηση στον δικτυακό της τόπο, έτσι ώστε κατά την προσφορά καταλύματος ο καταναλωτής να ενημερώνεται για την τελική τιμή, στην οποία θα πρέπει να περιλαμβάνονται όλες οι ισχύουσες υποχρεωτικές επιβαρύνσεις και τα τέλη, όπως π.χ. οι χρεώσεις για υπηρεσίες και καθαρισμό, ή, όταν δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί η τελική τιμή εκ των προτέρων, θα πρέπει να ενημερώνεται σαφώς ο καταναλωτής ότι ενδέχεται να υπάρξουν πρόσθετα τέλη·
- να αναφέρεται με σαφήνεια αν η προσφορά καταλύματος γίνεται από ιδιώτη ή επαγγελματία, καθώς οι κανόνες περί προστασίας των καταναλωτών διαφέρουν στις δύο περιπτώσεις.
Διευκρίνιση των όρων ή αφαίρεση παράνομων όρων
Οι όροι παροχής υπηρεσιών της Airbnb θα πρέπει να συμμορφωθούν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους καταναλωτές. Σύμφωνα με την οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων, οι πάγιοι όροι και οι προϋποθέσεις δεν πρέπει να δημιουργούν σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών, εις βάρος του καταναλωτή. Οι όροι πρέπει επίσης να συντάσσονται σε απλή και κατανοητή γλώσσα, έτσι ώστε οι καταναλωτές να ενημερώνονται με σαφή και κατανοητό τρόπο σχετικά με τα δικαιώματά τους.
Όσον αφορά την Airbnb, αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, τα εξής:
- η εταιρεία δεν θα πρέπει να παραπλανά τους καταναλωτές προσφεύγοντας σε δικαστική αρχή άλλης χώρας από το κράτος μέλος κατοικίας τους·
- η Airbnb δεν μπορεί να αποφασίζει μονομερώς και χωρίς αιτιολόγηση τους όρους που εξακολουθούν να ισχύουν σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης·
- η Airbnb δεν μπορεί να στερεί από τους καταναλωτές το βασικό νομικό δικαίωμα να ασκούν αγωγή κατά του παρόχου καταλύματος, σε περίπτωση σωματικής βλάβης ή άλλων ζημιών·
- η Airbnb δεν μπορεί να μεταβάλλει μονομερώς τους όρους και τις προϋποθέσεις χωρίς να ενημερώνει σαφώς και εκ των προτέρων τους καταναλωτές, και χωρίς να τους δίνει τη δυνατότητα να ακυρώσουν τη σύμβαση·
- οι όροι παροχής υπηρεσιών δεν μπορούν να παρέχουν απεριόριστη διακριτική ευχέρεια στην Airbnb όσον αφορά την αφαίρεση περιεχομένου·
- η καταγγελία ή η αναστολή μιας σύμβασης από την Airbnb θα πρέπει να εξηγείται στους καταναλωτές, να διέπεται από σαφείς κανόνες και δεν θα πρέπει να στερεί από τον καταναλωτή το δικαίωμα για εύλογη αποζημίωση ή το δικαίωμα προσφυγής·
- η πολιτική της Airbnb σχετικά με την επιστροφή των καταβληθέντων ποσών, τις αποζημιώσεις και την είσπραξή τους θα πρέπει να ορίζεται σαφώς και να μην στερεί από τους καταναλωτές το δικαίωμά τους να προσφεύγουν στα διαθέσιμα μέσα έννομης προστασίας.
Τέλος, η Airbnb θα πρέπει να παρέχει στον ιστότοπό της έναν εύκολα προσβάσιμο σύνδεσμο προς την ηλεκτρονική πλατφόρμα επίλυσης διαφορών (ΗΕΔ), καθώς και όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που αφορούν την επίλυση των διαφορών, σύμφωνα με τον κανονισμό επίλυσης καταναλωτικών διαφορών.
Επόμενα βήματα
Η Airbnb έχει τώρα προθεσμία έως τα τέλη Αυγούστου για να προτείνει λεπτομερείς λύσεις σχετικά με το πώς θα ευθυγραμμίσει τις πρακτικές της με την ενωσιακή νομοθεσία για τους καταναλωτές. Η Επιτροπή και οι αρχές προστασίας των καταναλωτών θα συναντήσουν, εάν χρειαστεί, την Airbnb τον Σεπτέμβριο προκειμένου να διευθετήσουν τυχόν εκκρεμή ζητήματα. Εάν οι προτάσεις της εταιρείας δεν κριθούν ικανοποιητικές, οι αρχές προστασίας των καταναλωτών ενδέχεται να αποφασίσουν τη λήψη μέτρων για την επιβολή της νομοθεσίας.
Ιστορικό
Ο κανονισμός της ΕΕ για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών (ΣΠΚ) συνδέει τις εθνικές αρχές προστασίας των καταναλωτών στο πλαίσιο ενός πανευρωπαϊκού δικτύου για την επιβολή της νομοθεσίας. Με βάση το πλαίσιο αυτό, η εθνική αρχή μιας χώρας της ΕΕ μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή των ομολόγων της σε άλλη χώρα της ΕΕ, προκειμένου να σταματήσει μια διασυνοριακή παραβίαση του δικαίου της ΕΕ για τους καταναλωτές.
Η συνεργασία μπορεί να ενεργοποιηθεί για την επιβολή διαφόρων μέτρων της ενωσιακής νομοθεσίας για τους καταναλωτές, όπως π.χ. την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών ή την οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων.
Τον Ιούνιο του 2018 το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (δίκτυο ΣΠΚ) προέβη σε από κοινού αξιολόγηση (κοινή θέση) των επιχειρηματικών πρακτικών της Airbnb υπό τον συντονισμό της νορβηγικής αρχής προστασίας των καταναλωτών (Forbrukertilsynet). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρείχε οργανωτική υποστήριξη στην πρωτοβουλία αυτή.