Το χάσμα ΦΠΑ ή αλλιώς όπως είναι γνωστό ως “VAT GAP”, αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων και των πραγματικών εσόδων από τον ΦΠΑ.
Η πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει (με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τη συλλογή του ΦΠΑ) ότι το συνολικό ποσό του ΦΠΑ που χάθηκε σε ολόκληρη την Ε.Ε. το 2016 εκτιμάται σε 147,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό αντιπροσωπεύει απώλεια 12,3% των συνολικών αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ.

Το έλλειμμα ΦΠΑ συνήθως δημιουργείται από την φοροδιαφυγή (απάτες κατά του ΦΠΑ) αλλά και από άλλους παράγοντες όπως για παράδειγμα, πτωχεύσεις επιχειρήσεων, σφάλματα της φορολογικής διοίκησης κ.λπ..
Το χάσμα του ΦΠΑ (VAT GAP) ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του ποσού του εισπραχθέντος ΦΠΑ και της ΦΠΑ που προσδοκά να εισπράξει μια χώρα (VTTL).

Η Ελλάδα παρουσιάζει το δεύτερο μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής ένωσης.

Συνολικά στην πενταετία 2012-2106 σύμφωνα με την έκθεσης της επιτροπής εκτιμάται ότι έχουν χαθεί 27,8 δις ευρώ.